YAŞAM DÖNEMLERİ ve UYUM PROBLEMLERİ
YAŞAM DÖNEMLERİ ve UYUM PROBLEMLERİ-1
UYUM NEDİR?
Bireyin sahip olduğu özelliklerle kendi benliği ile içinde bulunduğu çevre arasında dengeli ilişki kurabilme ve sürdürebilme sürecidir.
UYUMSUZLUK NEDİR?
Bireyin kendi benliği ve çevresiyle dengeli ve etkili iletişim kurma, geliştirme ve sürdürebilme de güçlük çeken ve bu yüzden gelişimleri sekteye uğrayan, çevresindekilerin olağan çabalarıyla düzelmeyen davranış kalıpları olan bireylerdir.
UYUM VE DAVRANIŞ SORUNLARINI BELİRLEMEDEKİ KRİTERLER
**** İstenmeyen uyum ve davranış sorunlarının bireyin gelişim döneminin getirdiği normal bir davranış sorunu mu yoksa gerçekten bir davranış problemi mi olduğunu anlamak için bu davranışları dikkatli şekilde değerlendirmek gerekir.
1.BİREYİN GELİŞİM DÖNEMİ:
Uyumsuz davranış belli bir döneme özgü,
geçici bir belirti midir?
**Bireyin gelişim dönemi ve özellikleri dikkate alınmalıdır.
**Bireyin
(çocuğun) gelişim döneminde görülen bazı davranışlar (özellikler) uyumsuzluk
olarak algılanmamaktadır.
Neden: Çünkü
o davranış o dönemin özelliğidir.
Örnek:
** 1,5
yaşındaki çocuğun kelimeler yutması; Uyumsuzluk
değildir.
** 7 yaşındaki bir çocuğun
kelimeleri yutması; Uyumsuzluktur
(davranış bozukluğudur).
** 4-5
yaşına kadar olan gece işemeleri; Uyumsuzluk değildir.
** Kısa süren konuşma düzensizlikleri; Uyumsuzluk değildir.
2.BELİRTİNİN SIKLIĞI:
** Bireyin yaptığı davranışın ne kadar sıklıkta yapıldığı önemlidir.
**Ara sıra (seyrek) yapılan
davranışlar Uyumsuzluk (davranış bozukluğu) değildir.
Örnek:
Ara sıra söz dinlememe, yaramazlık yapma, evde huysuz ve hırçın ama dışarıda uyumlu olan çocukların davranışları olağandır.
** Her söylenene zıt davranışlar gösteren, okula ve çevrede sürüp giden davranışlar ruhsal açıdan incelenmelidir.
3.DAVRANIŞIN ŞİDDETİ:
** Davranışın yoğunluğu hat safhalara geldiğinde sorun sinyali verir.
Örnek:
Birey mikrop korkusundan sürekli ellerini yıkıyorsa, üstünün tozlanmasın dan huylanıp giysi değiştiriyorsa titizliği sorun boyutlarına ulaşmış demektir.
4.DAVRANIŞIN SÜREKLİLİĞİ:
** Süreklilik gösteren davranışlarla bir müddet olup kaybolan davranışlar aynı düzeyde tutulamaz.
**Davranış belli bir müddet
gösterip kayboluyorsa; Uyumsuzluk
değildir.
Örnek:
** Kardeş
kıskançlığı nedeniyle hırçın ve huysuz olan çocuk davranışı normal problem
davranış olarak nitelendirilebilir.
**Ancak çeşitli nedenlerle sorunların sürmesi uyumsuzluk olarak saptanabilir.
5.BİR DAVRANIŞIN BAŞKA HANGİ DAVRANIŞLARA EŞLİK ETTİĞİ:
** Uyumsuz davranışın başka hangi belirtilerle bir arada görüldüğü dikkate alınmalıdır.
**Gece altını ıslatan
bir çocuk için altını ıslatma
davranışının altında yatan korku, kaygı… sebepler olabilir. Yani davranışın altında yatan nedeni yada
nedenleri bilmek gerekir.
***Sadece
gece altını ıslatmak yeterli değildir bunun yanında keke-melik, korku, kaygı
gibi durumlarda söz konusu ise uyumsuzluk
olarak söylenebilir.
6.BİREYLERİN HEPSİ RUHSAL SORUNLARINI DIŞA VURMAZ:
Sorunlarını dışa mı yansıtıyor, yoksa içine mi atıyor?
***Bireylerin
hepsi ruhsal sorunlarını dışa vurmaz.
***Dıştan
belirti göstermeyen içten bir çok sorun yaşayan birey
bunları davranış sorunu yokmuş gibi gösterebilir ancak bireyin her zaman uyumlu ve dengeli davranması beklenemez.
***Yaşadığı sorunlarla kendisinin başa
çıkmaya çalışması ve yorulması sonucu belirtiler göstermeye başlar.
7.BİREYİN GEÇMİŞTEKİ UYUMUNUN ve OLUMLU ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ YARARLI OLACAKTIR:
** Geçtiği gelişimsel dönemlerde sapmaları olan çocuklar aile desteği ve aile tutumlarının olumlu ya da olumsuz olması nedeniyle geçici yada kalıcı uyumsuzluk oluşabilir.
** Çocuğun durumu, becerileri,
özel yetenekleri, toplumsal ilişkileri yönünden ne gibi göstergeler var?
8.ÇOCUĞUN YAŞAMINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER, OLUMLU/OLUMSUZ ÖNEMLİ YAŞANTILAR DİKKATE ALINMALIDIR:
**Uyumsuz davranış, bir olaya bağlı olarak mı ortaya çıktı?
9.ÇOCUĞUN DAVRANIŞINA İLİŞKİN ÇEVRESİNİN TEPKİSİ İNCELENMELİ
**Çocuk, bu davranışı karşısında çevreden nasıl bir tepki almaktadır ?
Tüm bu yönlerden;
1.Gözlem
yap!
2.Davranışı
incele!
3.Bilgi topla!
4.Değerlendir!
Veee..... Sorunlu Davranışı Tanımla!
Not: Bu yazı, uyum ve davranış bozukluğu nedir, davranış ve uyum problemleri ders notları, uyum bozukluğu tanı kriterleri, davranış ve uyum problemleri kpss, uyumsuz ne demek ile ilgili olup yazının hazırlanmasında James N. Butcher'in "Anormal Psikoloji" kitabı ile Daniel T. Sciarra, Vance L. Austin'in "Çocuklarda ve Ergenlerde Duygusal ve Davranışsal Bozukluklar" kitabından faydalanılmıştır.
Share This:
-
Önceki
-
SonrakiYou are viewing Last Post
Yorum Yok " YAŞAM DÖNEMLERİ ve UYUM PROBLEMLERİ "