İNSANLAR NEDEN SALDIRGANLIK DAVRANIŞINDA BULUNURLAR?
İnsanlar Neden Saldırgan Davranışlarda Bulunurlar? 
**Bu görüşün en ünlü savunucuları arasında Freud'tur.
**İnsan saldırganlığının nedenleri, insanların biyolojik yapısında var olan bir özellik olduğu ileri sürülmüştür.
**Saldırgan davranışların ebeveynler tarafından ödüllendirilmesi Geleneksel kültürün erkek çocuğun saldırganlığını onaylaması.
Örnek: Parkta iki çocuk birbirini döver. Biri daha çok dayak yerse, annesinin çocuğunun kendisini savunamadığı düşüncesiyle üzülmesi.
**Çocuğun yetişkinlerden katı ceza, anlayışsızlık ve yetersiz sevgi görmesi.
**Babanın uzun süreli yokluğunda, annenin sürekli çocuğun etrafında olmasıyla ortaya çıkan feministin (koruyucu, kollayıcı) ortam.
**TV ve kitle iletişimim araçlarının olumsuz etkisi.(Kurtlar Vadisi örneği )
**Ana-baba tutumlarının olumsuzluğu, çocukla aralarındaki iletişimin iyi olmaması.
**Çocuğun ana-babasından dayak yemesi.
**Beyin zarı iltihabı, beyin zedelenmesi gibi nöro-fizyolojik sorunlar.
FREUD'un Görüşleri
**Freud, saldırganlığın yararlı olduğunu ve belki de gerekli bir işlevi yerine getirdiğini öne sürmüştür.
**Eğer, insanlar saldırgan davranışlarda bulunamazlarsa, saldırgan enerji birikir ve kendine bir çıkış arar ve eğer bir şekilde davranışa yansımazsa, sonuçta ruhsal rahatsızlık şeklinde kendini gösterir.
Katarsis(boşalma); Saldırganlığın davranışa yansıması durumunda ise kişi deşarj olup saldırgan enerji düzeyini azaltacak, yani daha sonra saldırgan olma olasılığı düşecektir. Bu görüşe psikoanalitik kuramda katarsis denir.
Soru: Neden saldırganlığın dışa vurumu (davranışa yansıması) saldırganlığın azalmasına engel olmaz?
Cevap 1: Bir kere saldırgan bir davranışta bulunmak, tekrar böyle davranmayı kolaylaştırır. Çünkü saldırgan davrandığımız insana karşı tutumumuz ve bakışımız değişir. O kişiye karşı olumsuz duygularda artış görülür, dolayısıyla bir daha ki sefer tekrar saldırganca davranmak kolaylaşır.
Cevap 2: Burada, bilişsel tutarsızlık kavramı da işin içine girer. Birine zarar verdiğimiz zaman, bilişsel bir tutarsızlık yaşarız. Çünkü bu durum “ben mantıklı ve iyi bir insanım” fikriyle ters düşer. Bu tutarsızlıktan kurtulmanın bir yolu, kendimizi, zarar verdiğimiz kişinin bunu gerçekten hakkettiğine inandırmaktır. “O kişi gerçekten de cezalandırılmayı hak eden, kötü, vb. biridir” şeklinde düşünmeye başlayabiliriz
Sosyal Öğrenme Kuramına Göre Saldırganlığın 2 Nedeni
1.Taklit
2.Pekiştirme (ödül beklentisi)
Genellikle insanların saldırgan davranmalarının sebebi: Saldırgan-lığın sonucunda elde edecekleri şeyin kendilerini ödüllendirecek olduğunu düşünmeleridir.
Örnek: Yankesiciler insanlara paralarını almak için saldırırlar. Bazı siyasi gruplar saldırganlığı kullanırlar çünkü karşı tarafı korkutup sindirmek isterler.
**Bu araştırmalar bize, saldırganlığın öğrenilir bir davranış şekli olduğu konusunda önemli bulgular sağlamaktadır
Saldırganlığı tetikleyen nedenlerden biride; hayal kırıklığı veya bir başka deyişle engellenmedir.
Engelleme: Gerçek hayatta yaşanması hiç de zor olmayan bu olay , bizi sıkıntı içine sokan ve engellendiğimizi hissedeceğimiz bir olaydır.
Amacımıza ulaşma yolunda bizi engelleyen bir durum söz konusu olduğunda saldırgan davranışlarda bulunma olasılığımızı artırır.
Bandura ve Arkadaşlarına Engelleme Konusunda Yöneltilen 2 Eleştiri:
1.Kişinin engellendiğini hissettiği bazı durumlarda saldırganlaştığı, ancak engelleme durumu olmadığı durumda daha sakin kalabilmesi.
Örnek: Sizi evden arabasıyla alıp sınava yetiştirecek arkadaşınız geç geldi ve sınavı kaçırmanıza neden oldu. Eğer geç kalması, sizi önemsemediğinden kaynaklandıysa, bu engellenme durumunda saldırgan davranışlara eğiliminizin artması olasıdır. Ancak, evden erken çıkmış olmasına rağmen yoğun trafikten dolayı gecikmişse daha sakin kalabilirsiniz. Her iki durumda da kişi engellenme duygusunu yaşayacak, ancak gösterdiği tepkiler farklı olacaktır.
**Bunun ana nedeni olarak da, kişiyi engelleyen bireyin niyetini göz önüne alması gösterilir.
2. Kişilerin engellenme durumu var olmadan da saldırgan davranışlarda bulunmalarıdır.
**Bandura ve arkadaşlarının, içi hava dolu bir bebekle yaptıkları deneyde çocukların herhangi bir şekilde engellenmeleri söz konusu değildir. Yine de çocuklar saldırganlık içeren filmi izledikten sonra, filmdeki modeli taklit etmişlerdir. Sonuç olarak, engellenme saldırganlık için ne yeterli sebep ne de gerekli bir neden olmamakla beraber, bu eğilimi artırıcı önemli bir durumdur.
Not:Bandura ya göre Saldırganlık doğrudan ve dolaylı yollarla öğrenilebilir.
Bir Kişinin Belli Bir Durumda Saldırganca Davranışlarda Bulunup Bulunmayacağını Etkileyen Etkenler
1.Kişinin geçmiş deneyimleri
2.Durumsal pekiştirici etkenler (engelleme, silah vs. gibi saldırganlığı uyaran etkenler)
3.Saldırganlığa dair düşünce ve algılar (kime ve neye saldırganlık göstermek daha uygundur ? vs.)
4.Sosyal değişkenler
5.Çevresel değişkenler
Saldırganlıkta Sosyal Öğrenme Modeli
Durumsal Pekiştirici Etkenler: Bu deney, saldırganlığı pekiştirici etkenlerin (masadaki silah gibi) saldırgan davranışı artırabileceğini göstermiştir.
**Yapılan bir deneyde (deney, öğrencilerin şok vermesini gerektiriyordu), deney odasında bir masanın üstünde bir durumda bir silah, bir durumda da bir badminton raketi bulundurdular.Masada silah varken birisine şok veren öğrenciler, badminton raketi varken şok veren öğrencilere oranla daha fazla şok vermişlerdir.
Sosyal Öğrenme Kuramına Göre: Saldırganlık öğrenilmiş bir davranış şeklidir ve onun yerine başka bir davranış şeklini koymak mümkündür, doğuştan olmayan başka sosyal davranışların da değiştirilebileceği gibi.
Not: Engellenme değil, hangi davranışın ödüllendirildiği önemlidir. Ödüllendirilmeyen davranış zamanla azalır ve yok olur.
Not: Bu yazının hazırlanmasında James N. Butcher'in "Anormal Psikoloji" kitabı ile Daniel T. Sciarra, Vance L. Austin'in "Çocuklarda ve Ergenlerde Duygusal ve Davranışsal Bozukluklar" kitabından faydalanılmış olup ders, hastalık, davranış ve uyum problemleri ders notları, insanlar neden saldırganlaşır, saldırganlık sosyal psikoloji, saldırganlık kuramları, saldırganlığı etkileyen faktörler ile ilgilidir.
Share This:
MUSTAFA KALAYLI
I'SİTEMİZDE; İNSAN VE İNSANLIĞA FAYDALI OLABİLECEK "İYİ, DOĞRU VE GÜZEL OLAN HER ŞEY" SİZLERİN İSTİFADENİZE SUNMAKTAYIZ ....
Yorum Yok " İNSANLAR NEDEN SALDIRGANLIK DAVRANIŞINDA BULUNURLAR? "