TUTUMLARIN GELİŞMESİ VE KALIPLAŞMASI
TUTUMLARIN GELİŞMESİ VE KALIPLAŞMASI
**İnsanlar tutumlara sahip olarak doğmazlar, tutumları sonradan öğrenirler.
Soru: İnsanlar belli konular, objeler ya da kişiler hakkındaki tutumlarını nasıl oluşturur.
Cevap: Bazı tutumlar insanların kendi deneyimlerine dayanırken, bazıları başka kaynaklardan elde edilir.
Örneğin; ançuezli pizzaya karşı olan tutumumuz, ançuezli pizza yedikten sonra veya hiç yemeden bir başkasının fikrine dayanarak oluşabilir.
Tutumların Elde Ediliş Yolları
1-Doğrudan deneyim
2-Taklit
3-Pekiştirme
4-Sosyal öğrenme
Tutum Objesiyle Doğrudan Deneyim
**Bir konu ya da objeyle ilgili tutum sahibi olmanın en açık yolu, o konu ya da objeyle ilgili bir deneyim geçirmiş olmaktır.
Örnek:Bir çeşit pizzayı yeriz, tadını beğeniriz ve pizzaya karşı olumlu bir tutum geliştiririz. Pizzanın tadı hoşumuza gitmediğinde ise, o pizzaya karşı olumsuz bir tutum sahibi oluruz.
Anne-Baba ve Arkadaşlar (Sosyal Öğrenme-Taklit)
**Tutumlarımızın çoğunu başka insanlardan ediniriz.
**Özellikle çocuklar, tutumlarının çoğunu ana-babanın tutumlarını taklit ederek kazanır.
**Çocukların politik tutumları, sigara içmeye karşı tutumları ana-babanın ki ile çok güçlü bir benzerlik taşır. Arkadaş çevresi de aynı şekilde tutum oluşumuna etki eder. Müziğe, giyim ve saç biçimine, davranış tarzına ve bunun gibi birçok tutum objesine yönelik tutumlarımız arkadaş çevresinden etkilenir.
Pekiştirme
İşlemsel pekiştirme, bir tutumun dışa vurumunu takiben gelen ödül durumlarını açıklar. Diyelim ki, nükleer enerji konusunda bir fikrinizi açıklıyorsunuz ve sizi dinleyenlerden büyük destek görüyorsunuz. Büyük olasılıkla gelecekte bu fikri savunmaya devam edersiniz.(pekiştirilen davranışa karşı tutum oluşturursunuz).
**Tutumlar, sosyal alanda oynadığımız roller sonucu da oluşur
Örnek: Yöneticilik pozisyonuna yükseltilen işçilerin yönetim yanlısı ve sendika karşıtı oldukları saptamıştır. Aynı şekilde, sendika içi bir göreve getirilen kişilerin de bunun tersi doğrultuda tutum değiştirdiği gözlenmiştir.
Medyanın Etkisi (Sosyal Öğrenme-Taklit)
**Medya ve özellikle televizyon, tutum oluşumuna etki etmektedir.Araştırmalar, medyanın hem tutum oluşumuna hem de var olan tutumların pekişmesine etki ettiğini göstermektedir.
Not: Bu yazının hazırlanmasında Psikolojik Danışman Mustafa kalaylı'nın katkıları ve Floyd Henry Allport'un sosyal psikoloji kitabı başta olmak üzere birçok kaynaktan faydalanılmış olup psikoloji, sosyal psikoloji, tutumların gelişmesi ve kalıplaşması, tutumların gelişmesi, tutumlar nasıl oluşur, tutumlar nasıl öğrenilir, tutumlara etki eden faktörler ile ilgilidir.
Yorum Yok " TUTUMLARIN GELİŞMESİ VE KALIPLAŞMASI "