UYMA DAVRANIŞINI ETKİLEYEN KİŞİSEL ETKENLER

By pdrnoktası - 3 Aralık 2017 Pazar - No Comments

UYMA DAVRANIŞINI ETKİLEYEN KİŞİSEL ETKENLER

1.BENLİĞİN ETKİLERİ

**İnsanlar benliklerinin farklı taraflarını ön planda tutarlar. Bazı kişiler için benliklerinin ilişkisel yönleri öncelik taşırken, bazıları için benliklerinin bireyci yönleri ön planda olur.

**İlişkisel benlik bir grup içinde daha çok anlam kazanır. İlişkisel benliğin daha fazla önem taşıması, kişilerin grubun ne dediğine daha fazla dikkat etmelerine yol açar, sosyal normlar önem kazanır ve dolayısıyla uyma davranışı daha fazla görülür.

**Benliğin bireyci yönlerinin ön planda olduğu kişiler ise, kendi düşüncelerini ve ilkelerini daha fazla önemser ve kendilerini grubun dediğine uymak zorunda hissetmezler.

2.BİREY OLMA GEREKSİNİMİ

**Bazı kişiler, bireyselliklerini koruma ve kendine has olmayı çok önemserler herkesin yaptığını, herkesin giydiğini, söylediğini vs. yapmak hoşlarına gitmez ve kendilerine has kimliklerini sürdürmekte ısrarlı olurlar.

**Laboratuvarda gerçekleştirilen uyum araştırmalarında yüksek birey olma gereksinimi içinde bulunan deneklerin daha az uyma davranışı gösterdikleri, çoğunluğa daha az uydukları ve yaratıcı aykırılıkta bulundukları gösterilmiştir.

3.KİŞİSEL KONTROL ARZUSU

**Birey olma gereksiniminin dışında, bazen de kendi davranışlarımız üzerinde kişisel kontrole sahip olduğumuzu hissetmek için sosyal etkiye karşı çıkar, uyum davranışı göstermeyiz.(Özgürlüklere sahip olma)

4.CİNSİYET VE UYUM

**Sosyal etki ile ilgili yapılan ilk araştırmalar kadınların uyum göstermeye erkeklerden biraz daha fazla eğilimli olduklarını göstermişse de, son yıllarda yapılan araştırmalar, bu konuda çok az bir cinsiyet farkı olduğunu ortaya koymuştur

**Psikolojide uzun süre davranış, kişilik özellikleri ve kişilik tipleştirmeleri ile açıklanmıştır. Kişilik özelliklerinin davranışı doğrudan meydana getirdiği varsayılmıştır. Özellikle 50 yıl öncesinin bu tek faktörlü açıklama türünü şöyle gösterebiliriz:

-Kişilik Özellikleri (gözlenen)>Davranış (varsayılan)

**Yeni görüşlere göre, kişisel özellikler davranışı etkileyici rol oynamakla beraber, onun tek nedeni değildir. Böylece yukarıdaki basit model daha karmaşık olan etkileşimsel bir şekil almaktadır

-Kişilik Özellikleri (birbirleriyle etkileşim halinde) + Ortamsal Etkenler = Davranış (gözlenen)

NOT:Hatırlayacak olursak, Sherif, Asch ve Milgram deneylerinde, uyulan grubun büyüklüğü, grubun sözbirliği içinde olması, mevki ve yüz yüze olma, uyma davranışını etkileyen ortamsal etkenler olarak ortaya çıkmıştı. Uyma davranışı bunlardan da etkilenmesi sebebiyle, kişiliğe bağlı değişmez bir özellik olarak görülmemelidir.

Not: Bu yazının hazırlanmasında Psikolojik Danışman Mustafa kalaylı'nın katkıları ve Floyd Henry Allport'un sosyal psikoloji kitabı başta olmak üzere birçok kaynaktan faydalanılmış olup psikoloji, sosyal psikoloji, uyma davranışını etkileyen kişisel etkenler, uyma davranışını etkileyen faktörler, sosyal etki ve uyma, uyma davranışını belirleyen etmenler ile ilgilidir.

Yazı Duyurusu

UYMA DAVRANIŞINI ETKİLEYEN KİŞİSEL ETKENLER